keurmerk

Dit deel van de expositie gaat over de eerste televisie studio's ter wereld.

studio098.jpg (19873 bytes)

Studio Irene in Bussum. Deze foto komt uit het boek "Goedenavond, dames en heren!" van Mies Bouwman uit 1956. Deze studio brandde in april 1954 uit.

"Het verminkte Irenetje. Het eens rustieke torentje schreit nu ten hemel. De containerachtige puist ernaast werd studio II, waar Peter Zwart zijn perspectiefmirakelen verrichtte"  
(tekst bij deze foto van Willy van Hemert)

Mede dank zij een initiatief van NSF/PTI kon de grote Rotterdamse manifestatie, bekend als E-55, de eerste reclametelevisie in Nederland organiseren, zij het ook binnen het terrein van de tentoonstelling. Werd deze gelegenheids- reclametelevisie aanvankelijk door sommige instanties met wantrouwen bezien, weldra bleek dat zij bovenal werkte als een reclame voor het nieuwe medium televisie zelf, waarover de ontelbare bezoekers enthousiaste verhalen in alle delen van het land uitdroegen. Erik de Vries, oud-Philips-man (Eindhoven en Hilversum) en Nederlands eerste televisieregisseur, zwaaide de scepter in deze studio, door PTI ingericht. 

Tot de technische uitrusting hoorde ook een TV-zender met opzettelijk gereduceerd vermogen. Geboortehuis der Nederlandse TV, door de NSF/PTI ingericht. De uitbouw is een uitbreiding van de beschikbare studiovloer. In deze nis zat de journaallezer het nieuws voor te lezen.

studio026.jpg (22484 bytes)

Studio Irene

Eerste officiële televisiestudio's in Nederland te Bussum, slechts een paar kilometer verwijderd van het Mediapark in Hilversum. Tante Hannie staat hier voor Studio Irene, de voormalige Irene kerk.

Regisseur Ben Mettrop en scriptgirl Yvonne Hermans van de K.R.O. achter de regietafel van studio Irene. In de achtergrond is de studio te zien.

studio114.jpg (36149 bytes)

Controle kamer studio Irene te Bussum. Vijftiger jaren.

Controle-kamer studio Irene te Bussum. Vijftiger jaren.

Controlekamer.

studio079.jpg (18079 bytes)

studio053.jpg (19128 bytes)

Beeldregie door Wim Bary (midden) in de regieruimte van de Vitusstudio te Bussum tijdens een tv-uitzending in augustus 1957.

Nederlandse televisie in de vijftiger jaren in de  Vitusstudio.

Aanvankelijk waar er twee uitzendingen per week, in totaal zo'n 5 a 6 uur. Zo'n avond mocht f1500,-- kosten. 

Ook na juni 1954 om maar eens een peildatum te noemen, werd er nog steeds 6 uur uitgezonden. 

Pas in 1957 werd dat verhoogd naar 12 uur per week, te verdelen over vijf avonden en twee middagen. 

In 1959 g
ing het aantal zenduren omhoog van 12 naar 15 uur per week.

Nederlandse televisie in de vijftiger jaren.

studio105.jpg (19591 bytes)

Temidden van draaitafels, bandrecorders en knoppen troont de geluidstechnicus in de regiekamer van de Vitusstudio.

En zo komen we weer een stapje verder in de keten van camera tot zendlijn; de regiekamer. 

Links het beeldschakeltableau; de vier monitoren op de onderste rij zijn wat de twee linker betreft elk vast verbonden met een camera, terwijl op de twee rechtse monitoren een aantal programmabronnen gekozen kan worden, bijv. een van de filmaftasters 
of de derde studiocamera. 
Op de bovenrij twee monitoren (links) voor het controleren van de zendlijn en het voorbereiden van speciale effecten. De derde, in grootte uitstekende monitor is aangesloten op het interne distributiesysteem. 
Aan de regietafel zitten links de schakeltechnicus, in het midden de regisseur en rechts van hem de scriptgirl. Op de voorgrond  bevindt zich de geluidscontrolekamer met twee grammofoonafspeelmachines en een magnetofoon, verder de faderpanelen en het kruisbordje met speciaal microfoon-stoppenbord. 
Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie over de Vitusstudio.

studio124.jpg (42317 bytes)

Een rondgang door het nieuwe Bussumse TV-studiocomplex.

Een rondgang door het nieuwe Bussumse TV-studiocomplex de Vitusstudio.

"Studio 3, het decor staat klaar voor uitzending." 
Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

Terwijl in de KRO-studio de TV-werkgroepen van de 'Technische commissie der europese Radio- en TV-organisaties' (EBU) druk vergaderen, worden wij voor een exclusief onderhoud te Bussum ingelicht en rondgeleid om gegevens te verzamelen voor een artikel in "Omroeptechnische Mededelingen".

Het startpunt van het onderhoud zijn enkele speciaal voor "OTM" vervaardigde foto's van Studio 3 en de nieuwste technische ruimten.

Met deze foto in de hand vragen we voor welk stuk de decors zijn, die we daarop zien. 't Is meer een formeel begin, want ook zelf hebben we de decors uit de laatste uitzending van "Pension Hommeles" herkend. 

De mooie studio verschilt in veel opzichten van de studio's "Vitus" en "Irene". Om te beginnen de luchtverversing: de "inblaas" is onder de vloer van de loopbrug voor de elektriciens en belichtingstechnici aangebracht (rechts boven op de foto). Onder deze loopbrug ziet men evenwijdig met de wanden de bevestigingsbalken voor de decors. Om de paar meter hangen de 'hijsen' of 'trekken' voor de belichtings-'batterijen'. Daartussen hangen de geluidsabsorberende 'Ultralite' matjes, te vergelijken met de bekende 'dekentjes van Estalisan' (Estanisol). De microfoonhengels worden bij de N.T.S. evenals bij de N.R.U. zelf ontworpen. Trouwens de meeste speciale hulpapparatuur is zelf ontwikkeld.

Werd in de andere ruimten als vloerbedekking het plastische P.V.C. gekozen, in de beeldstudio is de vloer bedekt met donkerrode, vrij harde Colorite-tegels. Om de twee meter zijn bussen in de betonnen ondergrond aangebracht, die, wanneer deze niet gebruikt worden, met koploze bouten zonder verhoging t.o.v. de vloerbedekking worden afgesloten. 

Vervanging van deze bouten door langere bood een voortreffelijke bevestigingsmogelijkheid voor het verankeren van baddings, waarop de decors gespijkerd kunnen worden. Eventueel kan men de bouten met schroefogen gebruiken voor het aanhechten van tuien of andere bevestigingsmiddelen. 

De afmetingen van studio 3 bedragen 
- althans wat de 'speelvloer' betreft - 
20 x 10meter; daaromheen is een brede loopgang die een andere kleur vloerbedekking heeft. Aan de vloerbedekking worden overigens zeer hoge eisen gesteld. Het voornaamste is: weinig spiegelend en goed reinigbaar, omdat de decorschilders diverse bodemdecors met stevig hechtende waterverf erop moeten kunnen aanbrengen. De flagstones in de tuin en de stenen binnenplaatsjes worden er even netjes opgeschilderd als het betegelde keukenvloertje in het oud-hollandse patrici�rshuis. 

Wanneer de decors hun dienst hebben gedaan en moeten worden afgebroken, staan de nieuwe rekwisieten alweer klaar om nog dezelfde dag opgesteld te worden. Maar daartussendoor komt het schoonmaakbedrijf om niet alleen met stoffer en blik, doch ook met emmers en bezems alles weer te reinigen, en dan kijkt men niet op een emmertje water. Om al dat water kwijt te raken zijn er rondom de speelvloer schrobgoten en -putjes aangebracht, die het water via een rioleringssysteem afvoeren. Uit nood moest men de studio op 20 december al in gebruik nemen en door de drukke bezetting kon het complex niet voor 16 januari door de waarnemend regeringscommissaris mr. H.J. Schelvinck officieel worden geopend, in aanwezigheid van het N.T.S.-bestuur en talrijke genodigden.

Op deze foto zien we de filmcabine.

Geheel rechts de impulsgenerator met de inpuls-distributie-versterkers. Geheel links de 16 mm filmaftaster. In het midden de magnetocord een magnetofoon geschikt voor 16 mm brede geperforeerde band, recht daarnaast de 35 mm filmaftaster. 

De magnetocord kan in combinatie mat de 16 mm of de 35 mm aftaster gebruikt worden. De koppeling vindt plaats langs elektrische weg. 

Over het algemeen heeft men in de technische ruimte met enorme warmte-afgifte van de apparatuur te kampen. Gemiddeld wordt er 1 a 1 1/2 kW per kast gedissipeerd. Men heeft dan ook de temperatuur en elke ruimte door middel van een thermostaat moeten regelen. Door het geperforeerde plafond wordt de verse lucht ingeblazen. De afgewerkte, en door de kasten verwarmde lucht, wordt via speciale schoorsteentjes bovenop de kasten weggezogen, terwijl de koele lucht onder door de spleten langs de kast-voet via wisselbare stoffilters in de apparatenkasten kan binnentreden. 

Er zijn drie afzonderlijke luchtverversingscircuits, te weten één voor het souterrain met o.a. de kantine, één voor de technische ruimten, en één voor de beeldstudio.

"De filmcabine wordt ook veel gebruikt voor nasynchroniseren."

Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie over de Vitusstudio.

de filmcabine

studio119.jpg (23378 bytes)

Vitusstudio plattegrond van de eerste verdieping. Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

Vitusstudio plattegrond van de zolderverdieping. Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

studio120.jpg (14375 bytes)

studio118.jpg (24902 bytes)

Vitusstudio plattegrond van de begane grond. Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

Vitusstudio plattegrond van het souterrain. Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

studio122.jpg (27382 bytes)