Regieruimte in 1954.

Jan de Cler geeft regieaanwijzingen tijdens uitzendingen van 
"Blijf er niet voor thuis". 

Kijkje in de regieruimte.

Temidden van de door NSF / PTI geïnstalleerde apparatuur voor 
beeld- en geluidsregie is aller aandacht gevestigd op de uitzending. 

Tweede van links de regisseur Willy van Hemert. 

(foto Jan Schiet, Amsterdam.)

Een aardige indruk van de wijze waarop van stonde af aan met ruimte moest worden gewoekerd. 

In de regieruimte (rechts boven): 
Willy van Hemert.
De camera's zijn gericht op
Johan Fiolet en Ton Lutz. 

Let op de TL floodlight-softbakken aan het plafond.
Natuurlijk geleverd door Philips, evenals de televisietechniek zelf.

"Erik de Vries, het 
Evert Werkman-gedeelte 
repeterend met Ank van der Moer en Johan de Meester, die tijdens de uitzending zeker zijn tekst zal wegleggen en zijn bril zal afzetten.

Frans Marks op de grote camera, 
Timo de Wit op de kleine, welke voorzien was van spatborden om ongerechtigheden op de vloer opzij te schuiven.

 Helemaal links boven zie je de kwiklampen waardoor een paar jaar later de boel in de fik ging" 

Tekst en Foto uit het boek 
'Bekijk het maar' - 25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976.

"Op 1 januari 1952 liet Erik de Vries
me voor het eerst los op een eigen productie. 
De bruiloft van Kloris en Roosje, gedeeltelijk gefilmd in Laren, gedeeltelijk in de studio, waar
Peter Zwart het kroegje 
'Het bonte paard' had nagebouwd. 

De folklore dansgroep 
'De Klepperman van elf' deed mee en Christine Spierenburg en Henk Dorel waren het nogal sikkeneurig kijkende bruidspaar.

Vergis ik me, of is die accordeonist linksboven Johnny Holshuizen?" 

Tekst en Foto uit het boek 
' Bekijk het maar' -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976.

Johan Fiolet, de dijkgraaf, 
Fie Carelsen, zijn vrouw, 
hun dochter Heleen Pimentel en 
haar verloofde Jan Retel, 
luisterend naar berichten over de watersnood. 
De uitzending was op 10 februari 1953.

Tekst en Foto uit het boek 
'Bekijk het maar' -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976.

De populaire kindervriend 
'Dappere Dodo', gespeeld door  het poppentheater van Bert Brugman van de KRO in 1956.

Tekst en Foto uit het boek 
' Bekijk het maar' -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976. 

Nederlandse televisie in de vijftiger jaren.

Lage camerastandpunten werden op deze wijze bereikt.

Alle kabels tussen de controlekamer 
en de studio zijn in goten gelegd, die afgedekt kunnen worden in de vloer. 

Deze foto werd genomen toen de installatiedienst van de N.T.S. zijn gevecht met de tijd aan het leveren was, omdat het tijdtip van de 
officieuze opening zo angstig
naderde.

Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie over de studio 3B te Bussum.

"Deze foto uit de Vitusstudio te Bussum geeft een mooie indruk van het apparaat, dat in Amsterdam geboren technici van de N.T.S. het "lichtorgel" hebben gedoopt. 

Hier worden centraal niet alleen alle lampen in de beeldstudio ontstoken
en gedoofd, maar de man die hier als een tweede Pierre Palla achter de registers zit, kan tevoren de gewenste combinaties van lampen-rijen gereed maken. Om die straks met één druk op de knop - door middel van magneetschakelaars - die i.v.m. de mogelijke enorme te verwachten stroomstoten niet alle gelijktijdig opkomen - te doen ontbranden. 

Voor zich heeft hij het studioplan, waarop de belichting staat ingeschetst; en aan de hand van het draaiboek, weet hij gesteund door het TV-beeld, wanneer en waar bepaalde lampenbatterijen moeten branden. 

Elke groep van 7 toetsen zorgt voor de verlichting van 1/8^e deel van de studio, waar zich op de loopbrug  48 aansluitingen bevinden, gevoed uit 
drie fasen, elk max. 25 amp leverend.
 
Iedere aansluiting mag dus maximaal
3 x 5000 W geven; men gebruikt lampen van 1/2, 1, 2 en 5 kilowatt.

Achter het 'lichtorgel' gezeten kan de belasting per fase op drie ampére meters afgelezen worden.
Want het is bovendien een belangrijke taak van deze functionaris dat hij de belasting angstvallig bewaakt.

Ook voor de rest van het gebouw kan hij een oogje in het zeil houden, wanneer hij over de monitor heen naar de verdeelkasten- wand kijkt. 
In de studio mag niet meer dan circa 160 kilowatt tegelijk branden (rond 250 ampére op iedere fase). 
Maar dit is dan ook niet gering. Op de monitor kan alles weer gecontroleerd worden. 

Als de technische 'blitzrondleiding' ten einde loopt en wij weten, dat de keten in de hoofdcontrolekamer van het Vitusgebouw eindigt alvorens naar de zender te gaan, brandt ons natuurlijk de vraag op de lippen, hoe gaat dat nu allemaal in de praktijk? 

Hoe gaan de organisatie en  voorbereiding van een uitzending in zijn werk? 

Zo'n 6 weken voor de uitzending vindt de eerste bespreking plaats tussen de regisseur en de decorontwerper. 
Er bestaan studio-plattegronden, die in vakken van een vierkante decimeter verdeeld zijn, daarop wordt de plaatsing van de decors aangegeven. 

De decorontwerper tekent de zogenaamde screenboards, dit zijn schetsen ('aangezichten') van een scene, zoals hij veronderstelt dat de regisseur die door de camera wil laten zien.
Aan de hand van deze stukken maakt de regisseur zijn draaiboek, waarin hij niet alleen de tekst en het begeleidend geluid aangeeft, maar ook de nummers van de camera's en de lenskeuze (elke camera heeft er vijf, namelijk een 20, een 28, een 35, 58 en 85mm objectief). 

Vier weken voor de uitzending is er productiebespreking tussen de regisseur met zijn assistente en de medewerkers van programmadienst en technische dienst die voor de uitvoering van het programma - ieder op zijn gespecialiseerd gebied - verantwoordelijk zijn. 
Daarbij komen dan ook de floormanager, de cameraman-belichter, die de artistieke belichting verzorgt, de hoofdbeeldtechnicus, de hoofdgeluidtechnicus, de decorontwerper en de decoruitvoerder. 
Dan wordt alles uitvoerig besproken en door de scriptgirl vastgelegd in een verslag. 

Wanneer daarop na de toezending aan de deelnemers geen commentaar komt, zijn de op die bespreking behandelde werkmethoden in principe niet meer voor verandering vatbaar.

Intussen worden in Amsterdam in een of ander zaaltje de 'droge' repetities gehouden en gedurende twee dagen voorafgaande aan de uitzending volgen de camera-repetities in de studio met de opgebouwde decors. 

Dan zijn allen die erbij betrokken zijn van vroeg tot laat in de weer en wordt er niet op een uurtje gekeken.
Maar daarna, om circa kwart voor elf, 
is men 'bekaf', maar voldaan, zeker als er een geslaagde uitzending tot stand kwam. 

Het moet fascinerend zijn om bij de Televisie te werken, ook voor een radioman. "

Met dank aan Jan de Vries voor deze informatie.

Lichtinstallatie in een van de eerste
TV-studio's. 

Watergekoelde kwikdamplampen.

Studio Irene brandde later af door het gebruik van zulke lampen. De lamp in kwestie kwam tegen een gordijn,
welk vlam vatte.

De Brand in Studio Irene was in 
april 1954.
Er was die avond geen uitzending omdat in Vitus toen net een nieuwe vloer werd gelegd.

"De regiekamer. Alles kapot, niks verbrand. 
Aan de muur de plattegrond van Sheba." 

Tekst en Foto uit het boek 
'Bekijk het maar -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976. 

"Waarom die lrenebrand een veel diepere indruk op me gemaakt heeft dan 15 jaar later de brand van Vitus? 

Misschien omdat Irene de dierbare begintijd vertegenwoordigde en toen Vitus afbrandde maakten we al jarenlang de dramaprodukties in het nieuwe Hilversumse studiocomplex. 

En toch, als je de foto ziet met rechts onder die verpletterde camera... 
Vitus is nu een veld vol onkruid en Irene bestaat nog."  

(Red. Inmiddels is Irene ook gesloopt.)

Tekst en Foto uit het boek 
'Bekijk het maar -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976. 

"Onbegrijpelijk, maar nergens kon ik een foto opscharrelen van die brand in Irene, tot het Hoofd van de N.O.S.-persdienst me vertelde, dat een paar jaar geleden iemand met een stel negatiefjes was komen aanlopen, die hij gevonden had in een container van de gemeentereiniging. 

Ik hield er een tegen 't licht.
Er stond één figuurtje op, maar wie 
was dat? Toen de foto was afgedrukt bleek dat verbijsterde mannetje op een eilandje te midden van 't bluswater
ikzelf te zijn, een wonderlijke gewaarwording, want ik wist er echt niks van." 

Tekst en Foto uit het boek 
'Bekijk het maar -  25 jaar televisiebelevenissen'
van Willy van Hemert uit 1976.