keurmerk

Dit deel van de expositie gaat over de geschiedenis van de 'Nederlandsche Seintoestellen Fabriek'. 
Bij elke foto wordt getracht een bronvermelding te maken middels een link.

 Op 8 Oktober 1920 werd begonnen met de bouw van het eerste gedeelte van het fabriekscomplex, dat in dertig jaar tijd uit zou groeien van 1300 M2 in 1919 tot 41.000 M2 in 1948. 
De hele NSF verhuisde hier in de zomer van 1921 naar toe. 
Vliegdennen en heidegronden omringen haar nog. Weldra zal het uitbreidende Hilversum de hier nog maagdelijke omgeving overspoelen met straten en huizen van een nieuwe stadswijk. 
Tegenwoordig is zelfs de hele fabriek vervangen door huizen, de NSF is er niet meer. 
De Jan van der Heijdenstraat was destijds de meest oostelijke weg van Hilversum. 

 KLM aerocarto foto nummer 1053 uit 1923.

Dezelfde foto nog een keer, met een iets andere uitsnede en helderheid. 
Op de muur is de naam van de fabriek te lezen: 'Nederlandsche Seintoestellen Fabriek'
De luchtfoto is gemaakt met dit toestel van de KLM fototechnische dienst. Foto uit 1920. 
Het hier afgebeelde vliegtuig Fokker C-II heeft een frame van staal en hout, omspannen met linnen. De registratie "H-N" werd later vervangen door "PH-".
De fotograaf hing buitenboord met een 10 kilogram zware camera. Dat gewicht zorgde voor stabiliteit, ook bij grote windsnelheden.
Enigszins risicovol werk was dat natuurlijk wel, gezien de open cockpit. Tegenwoordig worden luchtfoto's vaak nog op dezelfde wijze gemaakt. De camera was overigens een duitse ICA.




De relatie van de N.S.F. met de burgerluchtvaart is altijd zeer nauw geweest en dateert eigenlijk reeds uit het jaar 1924. 
Toen werd op het vliegveld Waalhaven, in opdracht van het Ministerie van Waterstaat, een telefoniezender met afstandbediening geleverd en geïnstalleerd, ten behoeve van het luchtverkeer. 

Het was ook in die tijd dat de N.S.F. voor het eerst een K.L.M.-vliegtuig van een radio-installatie voorzag.
Dat betrof het Fokkertoestel H.N.A.C.C. dat korte tijd later roem zou oogsten als eerste Indië-vliegtuig. 
Dit was het begin van grote belangstelling, ook van buitenlandse luchtvaartmaatschappijen voor het N.S.F.-product. 
Als in 1927 de K.L.M. haar zomerdienst opent, zijn al haar lijnvliegtuigen uitgerust met N.S.F.-toestellen. 
De activiteit van de N.S.F. was op dit gebied groot.

Nieuwe modellen werden ontwikkeld en beproefd en naast zend- en ontvangapparaten voor draadloos telegraaf- en telefoonverheer; boordinstallaties en vaste stations, verschijnen peilinrichtingen, radiokompassen en radiobakens. Zo droeg de N.S.F. haar aandeel bij in het K.L.M.-devies "safety first"

 Foto KLM aerocarta.
Binnenin de eerste fabriek 1923.

In Mei 1920 werd ook nog het perceel Groest 76 gehuurd, waarin de exploitatie-afdeling werd gevestigd. 
Deze afdeling verzorgde technisch en zakelijk de zender die in de Amsterdamse Effectenbeurs stond opgesteld. Deze foto werd daar in de buurt gemaakt.

Zelfde standpunt op 3 maart 2000.

De eerste Nederlandse radio omroepzender. Slechts 10 stappen van de studio verwijderd.

Radio maken is in die tijd een dure liefhebberij. Regelmatig moet Idzerda een beroep doen op de goedgeefsheid van de luisteraars onder de leuze: "Toont uw goeden wil, anders wordt de aether stil."
Het mocht uiteindelijk niet baten: In 1924 gaat Idzerda, na vijf jaar radio maken, failliet. 

Inmiddels hebben andere radiofabrikanten het idee van Idzerda gevolg: Op 21 juli 1923 heeft ook de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek in Hilversum (NSF) een zendvergunning gekregen voor uitzending op 1075m (279Khz) voor een uitgestraald vermogen van 20Kw.

Vanaf die datum begint de door de NSF opgerichte 'Hilversumsche Draadlooze Omroep', de 'HDO', regelmatig uit te zenden. 
Een van de beheerders van de zender, 
Willem Vogt, wordt de chef verkoop van de seintoestellenfabriek.
Een laboratorium-opstelling van de eerste NSF zender, zoals die in op 21 juli 1923 in de lucht kwam: de oervorm van een omroepzender op 1075m (279Khz). Hiervoor verkreeg men de vereiste zendvergunning, beperkt tot een uitgestraald vermogen van 20Kw. 

Aan de rechterzijde staat, naar alle waarschijnlijkheid, George William White, een van de uitvinders bij de N.S.F. 
Marconi, voor de helft eigenaar van de N.S.F. stuurde deze G.W. White naar Hilversum voor inbreng van kennis en hulp bij verdere ontwikkelingen.

'A laboratory-like mounting of the first NSF-transmitter, as known in 1923, as it went to air. Pre-historical shape of a broadcast transmitter.'
De hoofdcontrolekamer van de N.S.F. in 1924. 
De technicus, P.C. Tolk, zal een half jaar na deze opname 'omroepleider der N.C.R.V.' worden.

Zendmastenpark te Huizen.

Ook de N.S.F.-omroepzenderbouw nam tegen het eind van de twintiger jaren een grote vlucht. 
Ook op dit gebied bleek de samenwerking tussen N.S.F., en Philips uiterst vruchtbaar, want hier ontmoetten elkaar de ervaren zenderconstructeur en de grote zendbuizenproducent. 
Nadat in 1923 de 500 Watt-experimentele zender was geconstrueerd, die in 1926 werd vervangen door een meer definitieve uitvoering met 5 kW. vermogen, volgde in 1927 de bouw en de montage van de 1875-meter-zender in Huizen, in opdracht van de Nederlandse Draadloze Omroep. 
In 1928 werd de Phohi-zender in dienst gesteld, waarmede bijna 10 jaar lang een regelmatige omroepverbinding met Indië zou worden onderhouden. 
De middengolfzender in Hilversum was eigendom van de N.S.F. en werd verhuurd aan de verschillende omroepverenigingen en bediend door N.S.F.-technici. Voortdurend werd deze installatie gewijzigd en verbeterd, waardoor een rijke ervaring werd opgedaan. 
In 1931 werd deze zender voorzien van een zelfstralende antennemast, een unicum in die dagen, om in verafgelegen delen van het land de ontvangst te verbeteren. 
De jaren tussen 1930 en 1940 kenmerkten zich door steeds voortschrijdende technische vervolmaking en verwezenlijking van tal van omroepzenderprojecten in vele landen.
De zendmasten zijn heden ten dage ook te herkennen uiterst rechts op de muurschildering in het postkantoor van Hilversum. 
De rokende pijpen uiterst links zijn waarschijnlijk de uitbeelding van de toenmalige gasfabriek.

 Foto oktober 2000.

Hoewel... 
Schoorstenen als op bovenstaande wandschildering zijn ook te zien aan de haven van Huizen. Mogelijk is het dus niet de gasfabriek op de bovenstaande foto, maar betreffende de elektriciteitscentrale bij Huizen. 

Wie weet het?
De eerste Nederlandse radio omroepstudio. Geïmproviseerd in het kantoorgebouw van de N.S.F.

Een studio was er niet. Hiertoe werd een kistenloods ontruimd. Bij regenachtig weer waren de optredende artiesten genoodzaakt zichzelf en de microfoon met een paraplu te beschermen. 

De voorversterkers waren eveneens zeer primitief en werden opgesteld in oude met zink beklede pakkisten. 
De eersteberoepsmusici die hun prestaties aan de microfoon prijsgaven, waren straatmuzikanten, wier orkest "De VogeIaars" heette.
Zij speelden Zaterdagsmiddags in een tot studio omgebouwde tent. Uit dit primitieve begin werd tenslotte op de N.S.F. de radio-omroep geboren, die werd ondergebracht in een aparte vereniging genaamd: "Hilversumsche Draadloze Omroep." 

Toen er eenmaal een omroepzender was, moesten er ook omroepontvangers komen. 
De N.S.F. bleef niet achter en in 1923 werd de N.S.F.,-omroepontvanger type 01 gefabriceerd, die nog in hetzelfde jaar door de apparaten 041 en 040 werd opgevolgd. 
Het jaar 1923 was ook nog om een andere reden belangrijk. Op 15 Oktober werd de heer A. F. Philips benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen, waarmede de eerste band werd gelegd met het machtige Eindhovense bedrijf, de N.V. Philips Gloeilampenfabrieken. Een band die steeds hechter zou worden. 
Met de voortschrijdende technische ontwikkeling van de radio-ontvangers, ging ook het streven gepaard om het uiterlijk der toestellen meer het karakter van een meubelstuk te geven.
 

Kortegolfzender in het 'NatLab'. 
Golflengte: 30,92 meter.
Deze bereikte in 1927 Nederlands-Indie. 
'PCJJ' was de roepnaam, waarschijnlijk zo genoemd naar de ontwerper J.J. Numans.

De zendbuis was water-gekoeld, en het was een  experimentele zender, een zgn.  prototype voor latere N.S.F. zenders.